De wereld van verfproducten is rijk aan kleuren en mogelijkheden. Deze gaan echter ook hand in hand met risico’s voor de gezondheid van medewerkers. De laatste jaren is het lijstje met risico’s die kunnen optreden tijdens het werken met verf en coatings steeds langer geworden.

Wat de meeste mensen niet weten is dat zelfs watergedragen verf schadelijk kan zijn voor je gezondheid. Ze kan bv. conserveringsmiddelen bevatten die de kans op huidallergieën, eczeem en beroepsastma vergroten.

De mate waarin verfproducten schadelijk zijn, hangt af van verschillende factoren:

• De aard van het werk
• De applicatiemethode (bv. schilderen met borstel of verfpistool)
• De werkomstandigheden (buiten, binnen, in een geventileerde ruimte, in een besloten ruimte,…)
• De giftigheid van de stoffen
• De hoeveelheid product die in het lichaam wordt opgenomen
• …
   

Gevaren voor de gezondheid en omgeving

Verfproducten kunnen op verschillende manieren schade veroorzaken. Sommige kunnen de huid aantasten, terwijl andere effecten hebben op de ogen of de luchtwegen.

Organische oplosmiddelen, bijvoorbeeld, kunnen het zenuwstelsel aantasten, wat zich kan uiten in symptomen zoals vermoeidheid, geheugenstoornissen, concentratiestoornissen en meer. Een langdurige blootstelling aan oplosmiddelen kan zelfs leiden tot het Organisch Psycho Syndroom (OPS), een onomkeerbare aandoening met symptomen als depressie, spierzwakte en slaapstoornissen.

Daarnaast kunnen veel stoffen overgevoeligheid veroorzaken, waardoor sommige mensen na herhaald contact met deze stoffen reageren met symptomen als eczeem of zelfs een algemene overgevoeligheid die het werken met die stof onmogelijk maakt.

De risico’s van verfspuiten en coaten op een rij

We geven je graag een overzicht van de meest voorkomende risico’s die zich voordoen tijdens het werken met verfproducten.

• Inademing van dampen en deeltjes: Tijdens het verfspuiten en coaten worden vaak chemische stoffen en fijne deeltjes in de lucht verspreid. Het inademen van deze dampen en deeltjes kan leiden tot ademhalingsproblemen en zelfs ernstige gezondheidsproblemen op de lange termijn.
• Huidirritatie en -beschadiging: Direct contact met verf- en coatingmaterialen kan leiden tot huidirritatie en zelfs chemische brandwonden. Dit geldt met name voor stoffen die oplosmiddelen bevatten.
• Blootstelling aan gevaarlijke chemicaliën: Sommige verf- en coatingchemicaliën kunnen giftig zijn en schadelijke effecten hebben op het zenuwstelsel, de lever, de nieren en andere organen bij langdurige blootstelling.
• Brand- en explosiegevaar: Veel verf- en coatingmaterialen zijn brandbaar. Het gebruik van deze stoffen in combinatie met de aanwezigheid van ontstekingsbronnen kan leiden tot brand of explosies in de werkplaats. Bijvoorbeeld bij het vrijkomen van solventen met een laag vlampunt.
• Milieurisico's: Het vrijkomen van vluchtige organische stoffen (VOS) en andere milieubelastende stoffen in de lucht en het water kan schadelijk zijn voor het milieu en kan leiden tot juridische problemen voor bedrijven.

Welk product is gekoppeld met welke risico’s

Hieronder vind je een overzicht van de belangrijkste verfgroepen en bijhorende risico’s:

Hoe deze risico’s beperken?

Om de veiligheid van medewerkers te waarborgen, is het belangrijk alle mogelijke gevaren en gezondheidsrisico's in verband met het lakken en coaten op de werkplek vast te stellen. Hier zijn enkele belangrijke stappen om de veiligheid te waarborgen:

• Risicobeoordeling: Voer een grondige risicobeoordeling uit, waarbij rekening wordt gehouden met variabelen zoals het type verf, oplosmiddelen, applicatiemethoden en technische beheersmaatregelen.
• Ventilatie: Zorg voor een goed ventilatiesysteem in de werkplaats om de verspreiding van dampen te verminderen en de algehele luchtkwaliteit te verbeteren. Het gebruik van luchtfilters kan ook bijdragen aan schone lucht.
• Gebruik van veilige materialen: Kies verf- en coatingmaterialen met een lage VOS (Vluchtige Organische Stoffen)-emissie en die voldoen aan veiligheidsnormen. Lees de productinformatie en veiligheidsinstructies zorgvuldig door om de risico's te minimaliseren.
• Brandpreventie: Houd ontstekingsbronnen zoals open vuur, vonken en hete oppervlakken uit de buurt van verf- en coatingwerkzaamheden. Zorg voor de aanwezigheid van brandblusapparatuur binnen handbereik.
• Milieubeheer: Volg de geldende regels en voorschriften met betrekking tot milieubescherming en afvalverwerking om milieurisico's te minimaliseren en verantwoord met de omgeving om te gaan.
• Persoonlijke Beschermingsmiddelen (PBM): Medewerkers moeten de juiste PBM dragen, zoals ademhalingsmaskers, handschoenen, beschermende kleding en veiligheidsbrillen, om zichzelf te beschermen tegen dampen, deeltjes en chemische blootstelling.
• Training en opleiding: Zorg ervoor dat werknemers goed zijn opgeleid in de veilige omgang met verf- en coatingapparatuur en -materialen. Bewustzijn van de gevaren en de juiste veiligheidsprocedures is van essentieel belang.

De juiste PBM’s om jezelf en je medewerkers te beschermen

Het juiste gebruik van PBM's is van cruciaal belang om medewerkers te beschermen tegen de  risico’s die niet weggenomen kunnen worden.

Voor specifieke informatie over welke PBM's geschikt zijn voor verfspuiten en coaten, raden we aan onze PBM-gids te raadplegen. Hierin vind je gedetailleerde informatie over de meest geschikte beschermingsmaterialen voor jouw toepassing:

Download de PBM gids